AI bedreiging creatieve industrie?

De creatieve industrie behoort tot de snelst groeiende sectoren in Nederland.
Dit concludeert de Monitor Creatieve Industrie 2024, een tweejaarlijks onderzoek dat samen met de ICT-sector inzicht biedt in de economische ontwikkeling van de creatieve branche. Hoewel het rapport een overwegend positief groeibeeld schetst, worden er ook bedreigingen benoemd.

Technologische vooruitgang – en met name de ontwikkelingen op het gebied van artificiële intelligentie (AI) – beïnvloeden de manier waarop we werken en leven. Steeds vaker wordt AI ingezet voor het automatisch en digitaal uitvoeren van uiteenlopende taken. Generatieve AI ondersteunt professionals in de creatieve sector al geruime tijd: denk aan toepassingen die muziek en film genereren of digitale tools die het retoucheren van foto's aanzienlijk vereenvoudigen.

Toch roept de opkomst van generatieve AI-modellen zorgen op over de stabiliteit van inkomstenbronnen. Klantorganisaties kunnen namelijk met AI eenvoudig zelf content creëren, of lagere prijzen verwachten omdat AI wordt ingezet. Dit schept de vrees dat werk verloren gaat en het verdienvermogen in de hele sector – met name aan de industriële kant – onder druk komt te staan.

De omvang van dit eventuele werkverlies is nog moeilijk te kwantificeren. Door de vele zzp-constructies in de sector is het vaak lastig te achterhalen waarom een opdracht niet wordt gegund. Daarnaast maakt de grote diversiteit aan subsectoren het lastig om een sectorbreed beeld te krijgen.

Er doen zich wel signalen voor binnen specifieke deelgebieden, zoals bij animatiestudio’s. Zij merken dat in veel gepubliceerde animaties (slecht) gegenereerde content wordt gebruikt in plaats van materiaal dat door mensen is vormgegeven. Eveneens zien illustratoren dat covers of complete boeken verschijnen die overduidelijk door AI zijn gemaakt, al ligt het nog vooralsnog vaak in een grijs gebied of en in hoeverre dit direct ten koste gaat van hun eigen opdrachten.